Phó Thống đốc NHNN nói về vụ Giám đốc MSB Thanh Xuân lừa đảo khách hàng 338 tỷ đồng

"Không có lỗ hổng mang tính chất hệ thống"

Chiều 3/4, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3, thông tin về vụ việc Giám đốc chi nhánh Thanh Xuân của Ngân hàng Hàng Hải (MSB) bị bắt với cáo buộc là lừa đảo chiếm đoạt 338 tỷ đồng của 8 khách hàng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, theo báo cáo của Ngân hàng MSB, vụ việc không phải khách hàng phát hiện ra mà qua kiểm soát hoạt động của mình thì chính Ngân hàng MSB đã phát hiện ra những rủi ro này và chủ động gửi hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra về vụ việc này từ tháng 10/2023.

Theo ông Đào Minh Tú, quá trình điều tra của Bộ Công an đang được triển khai khẩn trương, xác định trách nhiệm cũng như những sai sót thuộc trách nhiệm của ai, của ngân hàng MSB, của cá nhân bà Bùi Thị Hoài Anh hay là của những người khác có liên quan. Để xác định được đúng, sai và trách nhiệm ở đâu chúng ta phải chờ kết quả điều tra của cơ quan công an.

"Chúng tôi tin rằng vụ việc này cơ quan công an điều tra sẽ có những kết luận đầy đủ để xác định trách nhiệm. Tuy nhiên, một nguyên tắc là những quyền lợi chính đáng của khách hàng thì luôn được bảo vệ. Nếu như ngân hàng hoặc là cá nhân bà Bùi Thị Hoài Anh có những sai phạm thì phải có trách nhiệm với khoản tiền gửi của khách hàng", ông Đào Minh Tú nói và cho rằng khách hàng gửi tiền cũng thường xuyên nên kiểm tra tài khoản để đảm bảo quyền lợi của mình.

Cũng theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua có diễn ra việc tiền trong tài khoản bị mất bởi những vi phạm do cá nhân, tập thể, do ngân hàng.

Ông Đào Minh Tú khẳng định, "nếu nói có lỗ hổng mang tính chất hệ thống thì không", mà chỉ diễn ra tại một số ngân hàng, một số đơn vị hoặc các phòng giao dịch. Cũng có thể diễn ra do cơ chế, cách thức quản lý của những đơn vị đó. Hoặc do những vi phạm tiêu cực của cán bộ ngân hàng.

Theo Phó Thống đốc, cũng có thể do sự chủ quan, thậm chí có những trường hợp thông đồng cùng với cán bộ ngân hàng. Thậm chí có những trường hợp không chỉ lừa nhau mà lừa cả ngân hàng.

Phó Thống đốc cho biết, mỗi vụ việc đã đều được khắc phục và được Ngân hàng Nhà nước rút kinh nghiệm chung, đồng thời có những chỉ đạo khắc phục kịp thời. Ở góc độ quy chế, cơ chế, quy định, Ngân hàng Nhà nước luôn rà soát một cách thường xuyên.

"Từ lâu tất cả các quy định liên quan đến việc mở tài khoản, thanh toán, chuyển tiền, gửi tiết kiệm của người dân, của doanh nghiệp đã được hệ thống bằng các văn bản quy phạm rất đầy đủ", ông Đào Minh Tú khẳng định.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng xác định đầy đủ rõ ràng quy định trách nhiệm các ngân hàng thương mại trong vấn đề cung ứng những dịch vụ liên quan đến việc mở tài khoản và tiền gửi tiết kiệm của người dân. Cũng như quy định cụ thể trách nhiệm với người gửi tiền, người mở tài khoản.

Năm 2014, với Thông tư 23, Ngân hàng Nhà nước đã quy định rất rõ điều này. Sau đó cũng thường xuyên cập nhật, bổ sung để phù hợp với từng điều kiện nhất là trong bối cảnh áp dụng nhiều công nghệ hiện nay.

Việc triển khai các quy định đó của các ngân hàng thương mại bằng cách quy định nội bộ hoặc quy định riêng trong quản trị. Ông Tú cho rằng, việc này thuộc trách nhiệm của các ngân hàng thương mại.

"Qua vụ việc MSB, các ngân hàng thương mại cần xem xét việc đã thực hiện đúng các quy định hay chưa", ông Đào Minh Tú nói. 

Đảm bảo sự ổn định của tỷ giá trong thời gian tới

Cũng tại họp báo, thông tin dự báo về kịch bản tỷ giá thời gian tới cũng như định hướng điều hành để đảm bảo cho ổn định kinh tế vĩ mô, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, trước hết, tỷ giá năm 2023 có những lúc sôi động và việc điều hành tỷ giá năm 2023 cũng đã có lúc khó khăn vì những chính sách của thế giới đã tác động trực tiếp đến nền kinh tế nước ta. 

Theo ông Đào Minh Tú, nền kinh tế nước ta có độ mở rất lớn trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và nhiều hoạt động giao dịch vốn với quốc tế. Đầu năm 2024, trong quý I tỷ giá cũng nóng thêm. Đây là một trong những vấn đề rất đáng được quan tâm và được NHNN điều hành một cách tập trung.

Về lý do chính của tỷ giá tăng trong thời gian vừa qua, Phó Thống đốc NHNN cho biết, thứ nhất là Fed chưa đưa ra được thời điểm cụ thể có thể nới lỏng chính sách tiền tệ hoặc hạ lãi suất. Chính vì thế giá trị đồng USD trong những ngày vừa qua tăng rất cao; đồng USD tăng giá sẽ tác động đến giảm giá của các nước khác trên thế giới và trong khu vực. Điều đó tác động đến đồng tiền của Việt Nam trong quan hệ tỷ giá với đồng USD.

Thứ hai là chính sách hạ lãi suất của Việt Nam có thể nói là rất mạnh trong thời gian vừa qua. Vì thế đã và đang tạo ra sự chênh lệch lãi suất giữa đồng Việt Nam và USD trên thị trường liên ngân hàng, tiếp tục duy trì âm nghĩa là lãi suất Việt Nam thấp hơn so với lãi suất đồng USD trên thị trường liên ngân hàng. Chính điều đó cũng là một trong áp lực làm đồng USD nóng lên.

Thứ ba, trong 3 tháng đầu năm có tín hiệu tích cực đó là nhập khẩu tương đối tích cực, vì thế nhu cầu ngoại tệ cho việc nhập khẩu cũng nhiều hơn giai đoạn trước đây. Ngoài ra cũng có một số chính sách khác có thể tác động lên chính sách tỷ giá.

"Tuy nhiên, chúng tôi thấy tỷ giá vẫn đảm bảo duy trì được sự ổn định và vẫn đảm bảo được thị trường ngoại tệ thông thoáng, đảm bảo được các cân đối chung ngoại tệ cũng như đáp ứng được nhu cầu ngoại tệ hợp pháp cho các doanh nghiệp và các nhu cầu xuất nhập khẩu. Đây là một trong những sự ổn định lớn mà chúng ta vẫn đang duy trì", ông Đào Minh Tú nói.

Phó Thống đốc NHNN cho rằng, tỷ lệ mất giá của đồng Việt Nam với đồng USD so với các nước vẫn thấp.

"Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cho rằng tỷ giá là một trong những yếu tố liên quan đến điều hành kinh tế vĩ mô, rất quan trọng. Bởi tỷ giá không chỉ ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền và sức mua của người Việt Nam mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến các chính sách của chúng ta, đặc biệt là sự ổn định vĩ mô cũng như là vấn đề kiểm soát lạm phát, vấn đề về tâm lý đến thị trường, niềm tin của nhà đầu tư. 

Chính vì thế, NHNN luôn coi trọng các công tác điều hành tỷ giá là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng và tập trung. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục điều hành theo cơ chế hết sức linh hoạt, đảm bảo làm sao cho điều hành của mình để tỷ giá có thể lên xuống phù hợp với xu thế chung và cũng đảm bảo được mục tiêu đặt ra đó là sự ổn định, đảm bảo hài hòa giữa trạng ngoại tệ luôn luôn duy trì được trạng thái dương cũng như đảm bảo cân đối ngoại tệ cho các nhu cầu hợp pháp của nền kinh tế", ông Đào Minh Tú nói. 

Phó Thống đốc NHNN cũng cho rằng, muốn làm được điều đó thì phải có các công cụ. Ngoài công cụ điều hành chính sách tiền tệ nói chung mà NHNN đang thực hiện thì cũng còn những yếu tố khác.

"Tôi mong cũng muốn doanh nghiệp, người dân luôn luôn thấy điều hành tỷ giá là nhiệm vụ mà Chính phủ rất quan tâm và Thủ tướng điều hành rất quyết liệt, NHNN cũng luôn sử dụng các công cụ một cách tích cực để đảm bảo được mục tiêu cũng như sự ổn định của tỷ giá trong thời gian tới", ông Đào Minh Tú khẳng định.