Cân nhắc quyền hạn, nhiệm vụ, thành phần lực lượng phòng không nhân dân

Xây dựng luật là cần thiết để hoàn thiện hệ thống pháp luật

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, dự án Luật Phòng không nhân dân là dự án luật mới, với những quy định được nâng cấp, tổng hợp từ các Nghị định cũng như các văn bản quy phạm pháp luật khác.

Công tác phòng không nhân dân là một bộ phận quan trọng của công tác quốc phòng, quân sự, là một bộ phận của thế trận quốc phòng toàn dân trên mặt trận đối không, để phòng tránh, đánh trả, khắc phục hoạt động xâm nhập, tiến công đường không của địch, bảo vệ tài sản nhà nước, tính mạng, tài sản của nhân dân, góp phần xây dựng khu vực phòng thủ vững mạnh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Do vậy, việc xây dựng luật này là cần thiết để hoàn thiện hệ thống pháp luật phục vụ cho chiến lược bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới.

Đánh giá dự thảo, hồ sơ dự án luật đã được chuẩn bị công phu và nghiêm túc, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, về khái niệm và phạm vi phòng không nhân dân, cần cân nhắc kỹ lưỡng. Khoản 1 Điều 2 có quy định, phòng không nhân dân là hoạt động của toàn dân nhằm chuẩn bị, ngăn ngừa, thực hành đánh địch đột nhập, tiến công đường không, quản lý, bảo vệ vùng trời ở độ cao dưới 5000 mét, trong đó, bộ đội địa phương, dân quân tự vệ và quân nhân dự bị làm nòng cốt.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng việc chia giới hạn độ cao 5.000 mét trong phòng không hiện đại là chưa phù hợp, có thể chồng lấn với phạm vi của phòng không quốc gia, phòng không lục quân. Vì vậy, cần sửa đổi quy định cho phù hợp để tất cả các lực lượng phòng không đều có trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc, không phân định trách nhiệm theo phạm vi độ cao phòng không.

Về trọng điểm phòng không nhân dân, Điều 6 của dự thảo luật có nêu, đơn vị hành chính cấp tỉnh và đơn vị hành chính cấp huyện đều là trọng điểm phòng không nhân dân. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo thuyết minh rõ, hai trọng điểm này khác nhau như thế nào, mối quan hệ giữa trọng điểm phòng không nhân dân cấp tỉnh và trọng điểm phòng không nhân dân cấp huyện trực thuộc là gì. Đồng thời, cần làm rõ, các trọng điểm phòng không nhân dân này sẽ đầu tư nguồn lực, bố trí trận địa phòng không như thế nào.

Về lực lượng phòng không nhân dân, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc những quyền hạn, nhiệm vụ, thành phần lực lượng phòng không nhân dân, làm rõ ngay trong luật nhóm nhiệm vụ chỉ đạo, chỉ huy, nhóm nhiệm vụ thực hiện ứng với từng chủ thể.

Tham gia ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy bày tỏ cơ bản nhất trí với các nội dung trong Tờ trình của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh. Tuy nhiên, việc giải thích từ ngữ "phòng không nhân dân" đang giới hạn khái niệm này trong độ cao 5.000 mét, cơ quan soạn thảo cần trao đổi, làm rõ hơn căn cứ xác định độ cao này làm giới hạn cho khái niệm phòng không nhân dân.

Bên cạnh đó, liên quan đến các thiết bị bay siêu nhẹ, không người lái, dự thảo luật đã có định nghĩa cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ việc tổng kết Nghị định số 36 năm 2008, trong đó đặc biệt là nội dung quản lý các thiết bị bay không người lái, thiết bị bay siêu nhẹ, để làm cơ sở vững chắc cho các quy định liên quan đến vấn đề này trong dự thảo luật.

Không gây chồng chéo với các lĩnh vực khác, luật khác

Đóng góp ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Hồng Nguyên cho biết, về việc bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, dự thảo luật này được xây dựng trên cơ sở luật hóa quy định tại các văn bản của Chính phủ, trong đó có Nghị định số 74 và Nghị định số 36. Các văn bản này đã được thực hiện từ lâu, cũng đã có tổng kết quá trình thực hiện.

Đồng tình với việc luật hóa các quy định này, tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, dự án luật này có phạm vi điều chỉnh liên quan đến nhiều luật khác trong hệ thống pháp luật như Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Quốc phòng, Luật Dân quân tự vệ, Luật Lực lượng dự bị động viên, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Phòng thủ dân sự, Luật Quy hoạch, Luật Xây dựng... Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để định rõ phạm vi điều chỉnh, xem xét, tháo gỡ những mâu thuẫn, chồng chéo, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự án luật để đáp ứng quan điểm, mục tiêu, yêu cầu xây dựng luật, nhưng không gây chồng chéo với các lĩnh vực khác, luật khác.

Rà soát đánh giá kỹ tác động của từng chính sách, điều khoản trong luật để đảm bảo hiệu quả, khả thi, cụ thể hóa tối đa trong luật những nội dung đã được kiểm nghiệm, áp dụng ổn định trong thực tiễn, giảm thiểu việc giao Chính phủ, các bộ quy định, bổ sung và tham khảo kinh nghiệm quốc tế về quản lý tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ.

Cơ quan soạn thảo cũng cần tiếp tục rà soát các khái niệm, giải thích từ ngữ đầy đủ, phù hợp, tránh phát sinh những cách hiểu khác nhau; tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các quy định về tổ chức hoạt động phòng không nhân dân, cơ quan chỉ đạo, cơ quan chỉ huy, lực lượng thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân, đảm bảo hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân.

Phân công trách nhiệm quản lý giữa các bộ, ngành, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ trong hoạt động xuất nhập khẩu, đăng ký cấp phép bay, điều kiện đối với người khai thác, sử dụng đảm bảo gắn kết hài hòa lợi ích giữa quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến cơ quan thẩm tra để hoàn thiện hồ sơ dự án luật. Ủy ban Quốc phòng và An ninh cần hoàn thiện báo cáo thẩm tra trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.